O Andrzeju Folfasie
Andrzej Folfas jest człowiekiem szczęśliwym. Wybrał dla twórczości drogę pustą, daleko od innych, i widać go na niej. Coraz częściej jego imię i nazwisko zjawia się w dobrych katalogach. Robi rzeczy nie zwyczajne, ale zrozumiałe. Trafia zwykle w sam środek. I potrafi zmienić moment w coś, co zostanie: podpis jego czytamy z przyjemnością nawet, gdy go nie ma.
Andrzej Banach
Andrzej Folfas
Me serce jest w górach
me serce nie tu!
Tam pnie się za sarną po skałach
po mchu,
Za sarną, jeleniem tam tropi mój wzrok
Me serce jest w górach, gdzie bądź
Niosą krok
Robert Burns
To, co jest formą niezrozumiałą i trudną na salonach sztuki – na wystawach reklamy i targach zaczyna przemawiać do nas językiem nie tylko sugestywnym, to jest przekonującym, ale też oczywistym. Stwierdzenie to ma pozory paradoksu! A jednak, obcując z malarstwem Andrzeja Folfasa, wnikając w jego zdyscyplinowany temperament, który wie jak organizować uczucia, jak demonstrować cały proces powstawania obrazu, odczuwa się agresywną niemal zachłanną adorację życia oraz delektowanie się warsztatową sprawnością skrótów.
Obnaża on w swoim malarstwie nie tylko każdą formę, lecz stara się też unaocznić właściwości tworzywa i podkreśla konkretność żaru farby, co wpływa na ogólny wyraz surowości. Tak, przecież Andrzej Folfas, góral, góral z Witowa, wyrastał z surowością, nawet nie w artystycznym znaczeniu jak l’art brut, ale w tejże surowości kształtował swoją osobowość, jest prosty w swojej bezpośredniości typowo góralskiej, że bezwiednie (być może wypływa to z biologizmu zrodzonego w obliczu majestatu gór) jest przysłowiowym Hiobem na śmietnisku cywilizacji, jakby to określił Jacgues Maritain.
Jego sztuka jest jak mowa góralska: uproszczona, pełna szorstkich metafor, gdyż wszelkie niuanse, odcienia są wytworem przesytu i dekadencji. Sztuka prosta musi posługiwać się przenośnią, aby przy braku czy redukcji środków wyrazić jak najmocniej agresję za wszelkie przejawy gnuśności. Wystarczy wymienić kilka prac, jak na przykład:
Pejzaż ukształtowany z latającym dywanem.
Drapieżność somnambuliczna.
Balet z wymysłem.
Marzenia introspektywne.
Ich tytuły, które swoją pozorną literackością zdradzają budowę poetycką, operującą bezwiednie metaforą, metonimią czy anastrofą, aby w tym wielkim skrócie, jakim jest jego sztalugowe być może doświadczalne malarstwo, wyrazić jak najobfitsze informacje o pulsie serca i drgnieniu duszy. Dla zrozumienia rodowodu malarstwa Andrzeja Folfasa jest potrzebny scenariusz tatrzański, szkoła Kenara, kształtowanie przestrzenne na ASP w Krakowie oraz praca projektanta w „Imago-Arits”, aby w epoce zmierzchu obrazu sztalugowego jego osobliwa wypowiedź plastyczna zabrzmiała autentycznie w sensie, jak nie awangardy, która jest tylko permanentną rewizją pojęć, to w sensie historycznego nowatorstwa.
Włodzimierz Hodys
Andrzej Folfas – bio
Urodzony 6 stycznia 1948 r. w Witowie na Podhalu, w Tatrach Zachodnich, gdzie ukończył szkołę podstawową. Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem ukończył pod kierunkiem profesorów: W. Hasiora, T. Brzozowskiego i A. Rząsy. Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, wydział Architektury Wnętrz, ukończył w 1973 r. studiując u profesorów: J. Ząbkowskiego, T. Kutermaka, B. Brauna i A. Sigmunda. Obecnie mieszka i pracuje w Krakowie.
wystawy indywidualne:
1974 – Erotyki, malarstwo i rysunek, Galeria „Jaszczury”, Kraków
1974 – Historia z konkretów konkretna, collages, KDK Kraków
1977 – Malarstwo, Galeria Sztuki Współczesnej, Jelenia Góra
1985 – Malarstwo, Polska Instituten, Sztokholm
1987 – Malarstwo, Galeria Sztuki Współczesnej „Gołogórski-Rostworowski”, Kraków
1988 – Malarstwo, Angers, Francja
1989 – Open Art, malarstwo, Kraków
1989 – Sztuka Polska, malarstwo, Galeria Sukiennice, Kraków
1992 – Malarstwo, Dominik Rostworowski Gallery, Krków
1993 – Międzynarodowe Spotkania Jazzowe, Kraków
1993 – Malarstwo, Galeria Overkleeft, Rotterdam
1993 – Malarstwo, Galeria Inkwizytor, Kraków
1993 – Galerie am Weinmarkt, Norymberga
1993 – Targi Sztuki Współczesnej, Norymberga
1995 – Malarstwo, Wieża Ratuszowa, Kraków
1996 – Malarstwo, Die Deutche Automatenwirtschaft, Bonn
1996 – Malarstwo, Dominik Rostworowski Gallery, Kraków
1998 – Erotyki, Galeria Autorska M. Gołogórskiego „Wspólnota Polska”, Kraków
1999 – Malarstwo, Bonn
1999 – Malarstwo, Husum, Niemcy (do 2000)
2000 – Obrazy góralsko–celtyckie, Otwarta Pracownia, Kraków
2001 – Malarstwo, Rostworowski Gallery, Kraków
2003 – Jazz w malarstwie, Köln, Niemcy
2003 – Jazz w malarstwie, Darmstadt, Niemcy
2004 – Kształt Katedry, Otwarta Pracownia, Kraów
2004 – Malarstwo, Galeria Hetmańska, Kraków
wystawy zbiorowe:
1975 – Malarstwo, grafika, plakat, Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej, Praga
1976 – Poplenerowa wystawa malarstwa, Sucha Beskidzka
1977 – Pokonkursowa wystawa malarstwa, Kraków
1978 – Grand Prix Plakatu, BWA, Kraków
1979 – Erotyki II, Galeria Pryzmat, Kraków
1979 – Absolwenci, malarstwo, BWA, Kraków
1980 – Malarstwo, BWA, Częstochowa
1982 – Kunst aus Polen, Galeria Altana, Hamburg
1985 – Krakowscy malarze, graficy i rzeźbiarze, BWA, Kraków
1988 – Malarstwo, Kolekcja M. Gołogórskiego, Madryt
1989 – Red and White, malarstwo, Dijkstra Gallery, Amsterdam
1990 – Malarstwo, Salon Sztuki Współczesnej, Warszawa
1990 – The New Art in Palace, malarstwo, Kraków
1991 – Inter Art, malartwo, Poznań
1992 – Malarstwo, Bregenz, Austria
1992 – Wielki Jubileuszowy Salon Malarstwa ZPAP, BWA Kraków
1993 – Malarstwo, Am Weinmarkt, Norymberga
1993 – Salon, Pałac Sztuki, Kraków
1993 – Mały Format, Galeria „Pryzmat”, Kraków
1993 – Maximilians Galerie, Ansbach, Niemcy
1994 – Sentymenty Galicyjskie, malarstwo, Galeria ZPAP Sukiennice, Kraków
1995 – Malarstwo z kolekcji Marii i Jerzego Radziniewskich, Centrum Kultury Żydowskiej Kraków
1995 – Art, malarstwo, Strasbourg
1996 – Kunst aus Polen, malarstwo, Volker Gallery „Form Art.”,Berlin
1996 – Malarskie Impresje Teatralne, Galeria „Osorya”, Kraków
1996 – Voyage, malarstwo, Kraków-Berlin
1996 – Malarstwo, Dominik Rostworowski Gallery, Kraków
1997 – Malarstwo-Salon, Pałac Sztuki, Kraków
1997 – Mały Format, malarstwo, Galeria ZPAP Sukiennice, Kraków
1997 – Przyjaciele, Folfas i–Obrzydowski, malarstwo, Galeria „Szalom”, Kraków
1997 – Rekomendacje Artystyczne, malarstwo, Galeria Autorska M. Gołogórskiego, Kraków
1998 – Malarstwo Galerie Kunstwerke, Saarlouis, Niemcy
1999 – Malarstwo, Kolonia, Niemcy
1999 – Malarstwo, Husum, Niemcy
1999 – Malarstwo, Bonn, Niemcy
2000 – Kolor – puls obrazu, malarstwo, Galeria Sztuki Współczesnej „Format”, Kraków
2000 – Malarstwo, Kowno, Litwa
2000 – W. Firek i przyjaciele, malarstwo, Galeria A. Iglinskiej, Kraków
2001 – Ryby, Galeria A. Iglińskiej
2002 – Zimowy Salon Malarstwa, Nowohuckie Centrum Kultury
2002 – Malarstwo Kraków-Kowno, Pałac Sztuki w Krakowie
2002 – 21 o Miłości, Gołogórski Gallery, Kraów
2003 – Między abstrakcją a figuracją, malarstwo, Bonn, Niemcy
2004 – Akt, Tango, Gołogórski Gallery, Kraków
2005 – Dni Europejskiego Dziedzictwa Kulturowego, Wiedeń
2005 – Obsesja, Gołogórski Gallery, Kraków