Dwie powszedniości w Galerii Działań
fragmenty tekstu – „Obieg” 24.04.2009
(…) Paradoks w grochy Jerzego Hejnowicza. Trzy obiekty (realistyczna figura staruchy w chuście na głowie, para damskich pantofli na szpilach i portret starej kobiety) tworzyły instalację oświetloną migającymi lampami z dyskoteki. Instrumentarium właściwie kobiece, ale zaprzęgnięte do songu o czymś innym niż – za przeproszeniem – tożsamościowy dyskurs. Przypadek to czy znak czasu?
Baba w chuście i wielowarstwowo założonej sporej porcji ciuchów z second handu najgorszego sortu kroczyła z determinacją do swojego celu. Z powściągliwą desperacją śmietnikowej zbieraczki dzierżyła naręcza toreb reklamowych eleganckich firm, które tylko podkreślały jej ubóstwo. Była tak realistyczna, że jak żywa; a tak ponura jak śmierć, co jeszcze nie nadeszła, ale już się zbliża. Jej portret w ośmiokątnej ramie to niemal powtórzenie formy portretu trumiennego; migające światła powodowały, że jej twarz jakby drgała na nim złowieszczo. Starucha zmierzała jak fatum w kierunku pary pantofli w grochy, pantofli z logo „Paradox” widocznym wewnątrz. I to już – w materialnym sensie – właściwie było wszystko.
Kolorowe światła pokrywały to wszystko cienką warstwą sztucznego życia, ale bieda-śmierć już tu przyszła. Bieda i śmierć są (w języku polskim) rodzaju żeńskiego. Paradoks jest męskiego rodzaju, nawet jeśli jest „w grochy”. Razem ze staruchą, która na jednej z toreb ma wypisane hasło „Jest super” przyszedł tu jeszcze ktoś. Taki niewidzialny facet, co o nim ciągle piszą gazety a nazywa się Kryzys, ten na pewno słusznie jest rodzaju męskiego.
Jerzy Hejnowicz sięgnął po realistyczna figurację, od której przez lata zdecydowanie stronił, (wyjątkiem były rysunki postaci wydrapane na zamalowanych na czarno ekranach „grających” telewizorów). Skorzystał z kodu realistycznego, bo choć zdaje się mówić o lęku przed biedą, a nie o niej samej to jednak chce mówić o realiach, które na razie jeszcze są ogólnie super. A zwykłość jest znakiem biedy. Migają jeszcze żywo światła, ale już ta starucha przylazła skądś do białego kubika galerii, który stał się na współczesną modłę kolorowo ruchliwy. Przestrzenne obiekty zainstalowane we wnętrzu galerii oddziałują mocniej, niż gdyby został tu zaproponowany np. film wideo. Projekcja, choćby najbardziej dokumentalna w charakterze, odsyłałaby do fragmentu rzeczywistości znajdującego się gdzieś tam na zewnątrz, a z tą figurą w chuście konfrontowani jesteśmy bezpośrednio, w tu i teraz w jakim właśnie jesteśmy (…)
Grzegorz Borkowski
Redaktor naczelny „Obieg”
W Galerii Działań – Zderzenie światów
W XXI wieku zaciera się granica między światem sztuki a światem popularnego kiczu. Coraz częściej kultura wysoka wchodzi do tej niskiej. Jednak również elementy kultury pop zostają wchłonięte przez sztukę wykształconą. Zjawisko to nie jest nowe, lecz nowością jest fakt, że jest coraz bardziej tolerowane przez wykształconych artystów. Z jednej strony, można by je krytykować, a nawet mówić o końcu sztuki. Z drugiej, owo zacieranie się granic daje sztuce możliwość dotarcia do szerszego kręgu odbiorców. Nie są nimi już tylko znawcy, ale staje się nim zwyczajny człowiek. Przestaje się liczyć wykształcenie czy środowisko, liczy się już tylko i wyłącznie wrażliwość.
Jerzy Hejnowicz w instalacji „Paradoks w grochy”, którą przedstawił od 27 marca do 14 kwietnia w Galerii Działań, zdaje się prowokować odbiorcę do tego typu refleksji. Na pierwszy rzut oka widz mógłby mieć wrażenie, że znalazł się w klubie muzycznym. Niepokoi jednak obecność starej kobiety bez oczu. W rękach trzyma reklamówki z kolorowymi napisami, niemalże ugina się pod ich ciężarem. Pierwszym odruchem jest chęć pomocy kobiecinie, lecz coś strasznego jest w jej martwej twarzy. Na ścianie obok widać portret tej samej kobiety, tym razem z oczami. Czy ta kobieta umarła, a postać stojąca na środku sali jest tylko jej zasuszoną mumią? Na fortepianie stoją damskie pantofle w groszki. Dyskotekowe, kolorowe światło padające z obrotowej kuli sprawia, że pantofle nabierają kuszącego znaczenia – zapowiedź zabawy i beztroski. Jest to ciągłość tradycji pop-artu. Tylko, że pop-art miał być seksowny i bawić, tutaj natomiast wciąż widoczna jest tajemnicza staruszka. Jej obecność można rozumieć na dwa sposoby, zależnie od wrażliwości odbiorcy, a także jego pragnień. Może być to babcia, która przeszkadza młodym w zabawie, ale może być też ostrzeżeniem i przypomnieniem pewnych wartości życiowych. W ten sposób artysta świadomie „bawi się” z odbiorcą. Na początku przyciąga kolorami jak błyskotkami, jak się później okazuje, po to, by sprowokować do refleksji na tematy dotyczące życia każdego z nas. Elementy kultury masowej zlewają się z tematami obecnymi od wieków w sztuce, jakimi są śmierć i starość. Paradoks połączenia elementów z dwóch różnych światów sztuki jeszcze bardziej wyostrza temat. Powoduje, że staje się on druzgocący.(…)
Katarzyna Zadworny
Galeria Działań SMB „Imielin „, ul. Marco Polo 1
Jerzy Hejnowicz
Urodzony w 1962 roku w Poznaniu, Studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie ASP) w Poznaniu w latach 1990-1995 na Wydziale Malarstwa Grafiki i Rzeźby, specjalizacja – grafika warsztatowa. Dyplom (z wyróżnieniem) w zakresie grafiki warsztatowej oraz rysunku zrealizowany w 1990 r. w pracowniach: prof. Z. Lutomskiego (grafika) i prof. J. Kozłowskiego (rysunek).
Od 1990 roku pracownik dydaktyczny tejże uczelni.
Od 2007 roku Kierownik XIV Pracowni Rysunku.
Od 2008 pełni funkcję Kierownika Katedry Rysunku ASP w Poznaniu.
Działalność artystyczna w zakresie: grafiki warsztatowej, rzeźby, sztuki obiektu i instalacji, książki artystycznej
Od 1988 roku udział w ponad pięćdziesięciu wystawach zbiorowych w kraju i poza jego granicami min.: Niemcy, Rosja, Węgry, Wlk.Brytania, Włochy, Szwecja, Izrael.
Zrealizował ponad trzydzieści wystaw indywidualnych.
Ważniejsze wystawy indywidualne:
2009 Paradoks w grochy” Galeria Działań, Warszawa
2009 „Czyje niebo” podczas Festiwalu Sztuk Wizualnych „Inspiracje”, Szczecin
2008 „Mayday” – rekonstrukcja” Galeria grafiki Biblioteki Sztuki UZ, Zielona Góra
2006 „Mayday” – rekonstrukcja”, Galeria „ON”, Poznań
2004 „Szepty i krzyki”, Galeria „AT”, Poznań
2003 „Horyzont zdarzeń”, Galeria „ON”, Poznań
2001 „Mayday”, Galeria „Labirynt 2, Lublin
2000 bez tytułu, Galeria „Kont”, Lublin
1998 „Poczekalnia 2”, Galeria „AT”, Poznań
1997 „Pracownia J.C.”, Galeria Sztuki współczesnej, BWA Sandomierz
1997 „Ze-wnętrza”, Państwowa Galeria Sztuki „Wieża Ciśnień”, Konin
1997 „Ze-wnętrza”, Galeria „ON”, Poznań
1995 bez tytułu, Galeria Miejska „Arsenał”,Poznań
1994 „Sortie”, Galeria „AT”, Poznań
1994 bez tytułu, Galeria Działań, Warszawa
1993 „Amsterdam”, MTP, Poznań
1992 „Po kole”, Międzynarodowe Centrum Sztuki , Poznań
1992 „Figury”, Galeria „AT”, Poznań
1992 „Adriatyk”, Galeria „Aula”, ASP Poznań
1991 „Rozmowy z martwą naturą”, Galeria „ON”, Poznań
1990 „Fala”, Galeria „Dno”, PWSSP Poznań
Ważniejsze wystawy zbiorowe:
2009 „Poznań – Wrocław” , BWA Leszno
2009 6 Międzynarodowe Triennale Grafiki – Kolor w Grafice, Toruń
2009 „My dzisiaj” ASP Poznań
2007 „Mad” podczas wystawy „Blisko/Daleko”, Galeria „AT”, Poznań
2007 „Manual CC”, Galeria „Kronika”, Bytom
2007 „Projekt dla Toskanii”, Tuscan Alabaster Art Museum”, Volterra, Włochy
2007 „Cela” podczas wystawy „Przestrzenie rysunku 2” , Centrum Kultury Szamotuły
2005 „Humanoskop” podczas wystawy „Galerie Non-Profit”, Stara Rzeźnia, Targi Sztuki – Poznań
2004 „Art Poznań Now”, Galeria „PATIO”, Łódź
2004 „Kolekcja II” ASP Poznań
2003 „Przebudzenie się dla książki”,Galeria Działań, Warszawa
2003 „Tomograf” podczas wystawy „Lekkość rzeczy”, CSW – Zamek Ujazdowski, Warszawa
2003 „siedem/siedem”, Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra
2002 „Watching Europe”, Palazzo Calabriesi, Viterbo, Włochy
2002 „Watching Europe”, CSW „Inner Spaces”, Poznań
2002 „Czarno – białe”, Galeria „AT”, Poznań
2001 „Cancel” podczas wystawy „Dialog wewnętrzny 2”, BWA Zielona Góra
2001 „Nona”,Galeria „U Jezuitów”,Poznań
2000 III Międzynarodowa Wystawa Książki Artystycznej, Szekesfehervar, Węgry
1999 CSW „Inner Spaces”, Poznań
1999 „Konwersatorium” podczas wystawy „ONI”, Galeria Prowincjonalna, Słubice
1998 „Poczekalnia” podczas wystawy „Kilka prywatnych impulsów”, Galeria Miejska „Arsenał”, Białystok
1998 „Między gestem a dyskursem”, Instytut Kultury Polskiej, Berlin
1998 „Między gestem a dyskursem”,Galeria Prowincjonalna, Słubice
1998 „Na orbicie dryfującej książki”,Instytut Kultury Polskiej, Sztokholm, Szwecja
1998 „Olgierd Nowak 20 lat później”, Galeria „Wyspa”, Gdańsk
1997 „Na orbicie dryfującej książki”, Biblioteka Uniwersytecka, Kassel, Niemcy
1997 „Młoda Grafika Poznańska”, Galeria Prowincjonalna, Słubice
1996 „Obiekt Sztuki II”, Galeria Sztuki współczesnej, BWA Sandomierz
1996 „Moment Duchowy” – plener, Monastyr w Jabłecznej
1996 „Grafika poza formatem”, Galeria Miejska „Arsenał”,Poznań
1996 „Grafika poza formatem”, Galeria „Kubus”, Hannover, Niemcy
1996 „Peryferia”, Galeria na Mieczykowej, Zielona Góra
1995 „Pracownia 108″, Galeria”Garbary 48”, Poznań
1995 „Nowa Grafika Polska”, Galeria Prowincjonalna, Słubice, Galeria „Gallus”, Frankfurt n /O, Niemcy
1995 „Nowa Grafika Polska”, BWA Gorzów Wlkp.
1994 „Vision Fest’94”, Liverpool, Wlk.Brytania
1994 „Międzynarodowe Triennale Grafiki”, BWA Kraków
1994, „Biennale Grafiki Polskiej”, BWA Katowice
1993 „14 artystów z Polski”, Muzeum „Yad-Labanim”, Tel-Aviv, Izrael
1993 „Offene Ateliers’93”, Bielefeld, Niemcy
1993 Wystawa Grafiki, Galeria „Rathaus”,Galeria „Lampenfabrik”,Galeria „Druckladen”, (Muzeum Gutenberga), Mainz, Niemcy
1992 „Współczesny Plakat i Grafika Polska”, Moskwa, Rosja
1991 „V Quadriennale drzeworytu i linorytu polskiego”, BWA Olsztyn
1991 „Międzynarodowe Triennale Grafiki”, BWA Kraków
1991 „10 x grafika poszukująca”,Galeria „ON”, Poznań
1990 „W stronę Poznania”, MTP Poznań
1990 „Byam Shaw School of Art”, Londyn, Wlk.Brytania
Nagrody i wyróżnienia:
1987 – I miejsce w konkursie na plakat z okazji „200-lecia Rewolucji Francuzkiej”, Warszawa
1991 – „Dyplom 90/91”, wyróżnienie w konkursie najlepszych dyplomów szkół artystycznych, BWA Sopot
2003 – stypendium Ministra Kultury na rok 2003
2009 – stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2009
