MEMENTO – idea

Nie godzi się nienawidzić niczego, oprócz wieczności, dopóki jest śmierć, jest nadzieja.

To jedna z myśli Księcia Salina, bohatera Lamparta Giuseppe Tomassi di Lampedusy, który umierając stwierdza: to uczucie ustawicznego zatracania po odrobinie własnej osobowości, połączone z mglistą nadzieją przekształcenia się tejże osobowości (za sprawą Boga) w inną, mniej świadomą, lecz nieporównanie szerzej pojętą – nie byłoby najmniej przykre.

Śmierć to wciąż problem, być może – największy. Nawet jeśli zawierzyć chrześcijańskiemu anim tu żywy, ani tam martwy, trudno zaprzeczyć prawdzie zupełnie przeciwnej: vulnerant omnes, ultima necat. Wciąż wiele wysiłków podejmujemy w celu jej uniknięcia, lecz nie mniej – w celu zadania. Choć większość religii zakłada istnienie życia pozagrobowego, medycyna – na nasze życzenie – usiłuje przedłużyć to doczesne. Grobowiec i cmentarz to centralna infrastruktura wielu cywilizacji. Nie tylko piramidy, ale również kościoły były początkowo po prostu okazałymi sarkofagami, upamiętniającymi męczeńską śmierć swych patronów i przechowującymi ich szczątki. Czaszka, obficie rozpowszechniona w nowożytnej ikonografii baroku i romantyzmu, to dla sztuk wizualnych motyw niemal założycielski, główne narzędzie oswajania śmierci – cielesne, widzialne uobecnienie duchów zmarłych.

Dziś obecność śmierci wydaje się mocno „wirtualna” (media, gry FPS), a ikonografia wanitatywna wręcz utowarowiona. Okazałe kaplice i kult relikwii, wystawne pompa funebris i castrum doloris zastąpiły cekinowe aplikacje na odzieży, kremacja, sklepowy regał z urnami i konto na FB. Co oznacza śmierć w czasach, którym Belting zarzuca brak filozoficznego kultu śmierci?

„Wystawa śmiertelnie poważna”

WROCŁAW:
Zdzisław Nitka, Anna Kołodziejczyk, Wojciech Pukocz, Tomasz Niedziółka, Łukasz Huculak, Roland Grabkowski, Anna Bujak, Kamil Moskowczenko

LUBLIN:
Sławomir Toman, Tomek Zawadzki, Robert Kuśmirowski, Jakub Ciężki, Tomasz Bielak, Piotr Korol, Kamil Stańczak, Cezary Klimaszewski, Jan Gryka

KRAKÓW:
Ignacy Czwartos, Jacek Dłużewski, Piotr Lutyński, Bettina Bereś

Strona główna » Archiwum » Wystawy » 2017 » „The End, Wystawa śmiertelnie poważna”, 17.02.2017