Obraz utajony

Nothing is so completely past as a past emotion. Like a person who is a stranger to us, we can only know it in the form of its appearances. Lou von Salome

In the vertiginous circle of the eternal return the image dies immediately. Dino Campana

W terminologii fotograficznej „obraz utajony” to niewidoczny dla oka obraz powstający w emulsji fotograficznej w wyniku naświetlania. To obraz, który powstaje po naświetleniu błony fotograficznej (filmu), ale jeszcze niewywołany. W procesie wywoływania przekształca się on w obraz widzialny, obraz jawny. Obraz utajony to zatem obraz zawieszony pomiędzy widzialnym a niewidzialnym, absolutnie transparentny, niejako zatrzymany w swym istnieniu. Jest, ale funkcjonuje w sferze niedostępnej naszym zmysłom, zatracając podstawową i immanentną dla swego bytowania cechę – widzialność.

Podczas pracy nad projektem podstawowym punktem odniesienia była analiza zapisu fotograficznego, refleksja nad obrazem na granicy widzialności, czytelności – istnienia w ogóle. Także, przedstawienie relacji/analogii pomiędzy zjawiskiem światłoczułości a procesami percepcji i zapamiętywania – szczególnie w odniesieniu do przestrzeni i miejsca. Podjęcie działań wizualnych jest próbą odczytania zależności pomiędzy zarejestrowanym przez umysł obrazem (przeżyciem, doświadczeniem, etc.), a jego funkcjonowaniem w naszej pamięci jako ślad pamięciowy – obraz ukryty – obraz utajony.

Wspomnienie, obraz mimowolnie, i często nieświadomie, zapisany i przechowywany w naszej pamięci, jest tworem organicznym, poddanym porządkowi przemijania i upływowi czasu. Obraz pamięciowy, niczym obraz utajony zapisany w emulsji fotograficznej jest kruchy i nietrwały, podlegający unicestwieniu, wygaszaniu, zanikaniu. To obraz potencjalny. Utajony i niejawny komunikat o fragmentach rzeczywistości, która była – zapis jej minionej obecności.

Monika Niwelińska

Strona główna » Archiwum » Wystawy » 2012 » Monika Niwelińska, „Obraz utajony”, 10.02.2012